Marmara Bölgesinin Coğrafi Özellikleri Nelerdir?
Konumu
Türkiye’nin kuzeybatısını oluşturur. Bölge doğuda Adapazarı ovası ile Bilecik’in doğusuna kadar uzanır. Bölgenin güney sınırı Kazdağı’ndan başlayarak Balıkesir ovasını içine alır ve Uludağ’ın güneyinden geçer. Çanakkale açıklarındaki Gökçeada ve Bozcaada bölgede bulunur. Bölge ülkemiz yüzölçümünün %8,5’ine sahiptir. Yüzölçümün büyüklüğü bakımından bölgeler arasında altıncı sıradadır.Bölgenin bölümleri Çatalca – Kocaeli, Ergene, Yıldız Dağları ve Güney Marmara’dır.
Şehirleri
İstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale, Kocaeli, Yalova, Sakarya, Bilecik, Bursa, Balıkesir.
Bölümleri
Çatalca-Kocaeli, Yıldız Dağları, Ergene ve Güney Marmara bölümleri.
Yer şekilleri
Türkiye’nin ortalama yükseltisi en az olan bölgesidir. En önemli yükseltilerini kuzeyde Yıldız Dağları, güneyde Samanlı Dağları ile Uludağ oluşturur. Uludağ 2543 m. ile bölgenin en yüksek yeridir.Bölgede alçak, tepelik alanlar ile dalgalı düzlükler geniş yer kaplar.
Ovaları
Ergene, Adapazarı, Bursa, Karacabey, İnegöl, Pamukova, Gönen ve Balıkesir ovalarıdır.
Akarsuları, Nehirleri
Meriç, Ergene, Sakarya, Gönen, Susurluk.
Gölleri
Manyas, Ulubat, İznik, Sapanca, Büyük ve Küçük Çekmece ile Durusu (Terkos).
Dağları
Istranca, Samanlı, Kozdağ, Alemdağ, Uludağ.
İklim ve bitki örtüsü
Marmara Bölgesi’nde Akdeniz, Karadeniz ve karasal iklim özelliklerinin hepsi görülür. Bölge yılda ortalama 500 – 700 mm. arasında yağış alır. Örneğin, istanbul 677 mm, Bursa 696 mm, Edirne 586 mm. yağış almaktadır. Bölgedeki yıllık ortalama sıcaklık 13 – 15 °C’dir. istanbul’da, en sıcak ay ortalaması 23,2 °C iken, en soğuk ay ortalaması 5,6 °C dir. Güney Marmara Bölümü’nün dağlık iç kısımlarında ve Ergene Havzası’nda karasal iklim koşulları etkili iken, Karadeniz kıyı şeridinde Karadeniz iklimi görülür. Marmara ve Ege Denizi çevresindeki 300 – 400 m. yüksekliğe kadar olan alanlarda ise Akdeniz geçiş iklimi etkilidir. Bölge, bitki örtüsü çeşitliliği açısından zengindir. Bu durum, bölgedeki iklim çeşitliliğinin fazla olmasından kaynaklanır. Ergene Havzası’nın karakteristik bitki örtüsü, ormanların tahrip edilmesi ile oluşmuş antropojen bozkırdır. Yıldız Dağları’nın Karadeniz’e bakan yamaçları ile Koru ve Işık dağlarında ormanlar yer alır. Marmara ve Ege Denizi çevresinde, Akdeniz ikliminin etkisi ile 300 – 400 m. yüksekliğe kadar maki toplulukları bulunur. Güney Marmara’nın yüksek kesimlerinde ise, iğne yapraklı ormanlar yer alır. Bölge, Türkiye ormanlarının % 13’ünü kaplayarak bölgeler arasında dördüncü sırada bulunur.
Nüfus ve yerleşme: Nüfus ve nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölgedir. Türkiye’nin toplam nüfusununun yaklaşık % 20 sinden fazlası bu bölgede yaşar. 2000 nüfus sayımına göre bölge nüfusu 17,4 milyon, nüfus yoğunluğu gerçek alana göre km2 ye 258 kişidir. Bölgede şehir nüfusu fazla iken, kır nüfusu oldukça azdır. Diğer bölgelerden göç aldığından nüfusu sürekli olarak artmaktadır.
Tarım ve hayvancılık
Ayçiçeği, zeytin, Şekerpancarı, Pirinç, Bağcılık, Mısır. Hayvancılık özellikle ahır hayvancılığı ve mandıracılık biçiminde yapılır. Edirne ve Kırklareli’de mandıracılık özellikle peynir üretimi gelişmiştir. Güney Marmara’da küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır. Bursa’da merinos cinsi koyunlar yetiştirilmektedir. İstanbul ve çevresinde kümes hayvancılığı yoğunlaşırken, Bursa ve Bilecik’te ipek böcekçiliği yapılmaktadır.
Yer altı kaynakları
Volfram (Tungsten), Mermer, Linyit, Barit, Doğalgaz, Demir, Manyezit-Magnezyum, Krom, Kurşun ve Bakır
Turizm
Turizm geliri en fazla olan bölgemizdir. İstanbul, Bursa ve Edirne sahip olduğu tarihi ve doğal zenginlikler nedeniyle en önemli turizm merkezleridir.Özellikle Bursa ve Yalova’da bulunan kaplıcalar, Manyas Kuş Cenneti, Çanakkale Truva, Uludağ, Çanakkale ve Gelibolu Yarımadası, Ayasofya, Sultanahmet, Süleymaniye, Kapalı Çarşı,Topkapı Müzesi, Dolmabahçe Sarayı en fazla ilgi çeken alanlardır. Bölgede bulunan adalar ve kıyılar tarihi ve doğal bakımdan önemli zenginliklere sahiptir.
Yerleşim
Türkiye’de tarım alanlarının en iyi değerlendirildiği yer Marmara Bölgesi’dir. En fazla ekili dikili alan bu bölgede bulunur. Fakat bölge kendine yetmediğinden, dışarıdan ürün almaktadır. Bölgenin sağladığı iş istihdamı nedeniyle bölge hâlâ yoğun göç almaktadır. Bölgeye bağlı 21 ada vardır. Adaların çoğunda yerleşim vardır. Ege Denizi’nde bulunan Gökçeada ve Bozcaada da Marmara Bölgesi sınınrları içindedir. Karadeniz’e kıyısı olan Kefken Adası bölgenin sınırları içinde bulunur.
Milli Parklar
Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı (Çanakkale)
Kazdağı Millî Parkı (Balıkesir)
Gala Gölü Millî Parkı (Edirne)
Uludağ Millî Parkı (Bursa)
Kuşcenneti Millî Parkı (Bandırma)
Truva Tarihî Millî Parkı (Çanakkale)
İğneada Longoz Ormanları Millî Parkı (Kırklareli)
